استاندارد های اتاق سرور… ساده اما حیاتی!
در این مقاله قصد داریم تا شما را با استاندارد های جهانی یک اتاق سرور استاندارد آشنا کنیم. استاندارد هایی که میتواند از هدر رفت سرمایه، زمان و انرژی شما به شدت بکاهد و خیال شما را تا مدتها راحت کند.
آنچه در این مقاله میخوانید
اتاق سرور یا Server Room چیست؟
به طور کلی به هر اتاقی که متشکل از یک یا چند کامپیوتر باشد که به چندین کاربر خدمت رسانی انجام دهد، را اتاق سرور گویند.
مطالب مرتبط: روتر چیست
محل مناسب اتاق سرور باید چگونه باشد؟
محل اتاق های سرور میبایست به گونه ای انتخاب شوند تا از لحاظ محیطی پارامتر های زیر را داشته باشد:
- اتاق های سرور باید به دور از ریسک احتراق و آتش گرفتگی، سیل زدگی یا غرق شدن، انفجار و خطراتی اینچنین باشند.
- این اتاق ها بهتر است در محیطی باشند تا آلودگی صوتی ایجاد شده توسط آنها، مزاحم محیط هایی همچون کلاس ها دفاتر اداری و… نباشند.
پارامتر های امنیتی اتاق سرور
تمامی اتاق سرور ها میبایست تا دیواری یک تکه (ساده یکدست و بدون جداکننده) دور تا دور اتاق، از کف تا سقف داشته باشند.
در محل هایی که کف کاذب و / یا سقف کاذب وجود دارد، بهتر است تا دیوار از زیر کف کاذب تا بالای سقف کاذب را پوشش دهی کنند تا با اینکار از ورود شخص غیرمجاز جلوگیری شود. رک های قفل دار(Locked Rack) و یا رک های مبحوس و درقفس، میتوانند گزینه های خوبی جهت افزایش امنیت اتاق باشند.
اگر نیازمند خدمات دوربین مدار بسته هستید کلیک کنید.
دسترسی فیزیکی به اتاق سرور
اجازه دسترسی فیزیکی میبایست تنها و تنها مخصوص اشخاصی باشد که مسئولیت نگه داری و تنظیم وضعیت اتاق سرور و سرور ها را دارند. بهتر است برای ورود افراد، به جای کلید از کارت و قفل های کارتی استفاده کنید.
سیاستی اعمال کنید تا اشخاصی که دیگر نیازی به دسترسی فیزیکی به اتاق سرور ندارد، اجازه دسترسی نداشته باشند ضمن اینکه لیست اشخاص مجاز به ورود، میبایست حداقل هر سه ماه توسط صاحبان دیتا سنتر و یا اتاق های سرور بررسی و به روز رسانی شود. علاوه بر آن سیاستی اعمال کنید تا آمار تعداد کارت ها و کلید های موجود و گمشده را داشته باشید.
- نصب دوربین های مدار بسته راهکار خوبی برای بررسی عملکرد و رفتار افراد داخل اتاق می باشد.
- با توجه به نیاز کسب و کار شما بهتر است که گزارش ساعات تمامی ورود و خروج ها، اسامی صاحبان کارت های ورود، و دلیل مراجعه شخص به داخل
- اتاق سرور را داشته باشید.
- مراجعین به اتاق سرور باید نشان شناسایی داشته باشند.
- بهتر است مراجعین به اتاق، توسط نیروهای حفاظتی تحت نظر قرار گیرند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر میتوانید از این لینک کمک بگیرید.
اصول چیدمان ساختاری اتاق سرور استاندارد
- مساحت اتاق باید با توجه به پیشبینی رشد تجهیزات اتاق محاسبه شود لذا از طراحی اتاق های کم فضا اجتناب کنید.
- درصورت امکان برای راحتی در جا به جایی تجهیزات اتاق سرور از در هایی با ارتفاع 9 فیت (تقریبا 3 متر) و پهنای 42 اینچی ( تقریبا 1 متر) استفاده کنید.
- ارتفاع سقف اتاق باید حداقل 9 فیت ( تقریبا 3 متر) باشد.
- بهتر است اتاق سرور هیچ پنجره ای رو به بیرون نداشته باشد.
- چینش رک های باید به گونه ای باشد که فضای مناسبی برای جا به جای و انجام عملیات روی رک ها و سرور های دیگر فراهم کند. فضای 4 فوت از جلو ( تقریبا 1 متر) و 3 فوت از عقب مناسب است.
- کف ها کاذب ضد استاتیک (Anti-Static) با ارتفاع 24 اینچ ( حدود 60 سانتی متر) پیشنهاد میشود.
تامین برق اتاق سرور
- اتاق سرور باید یک مدار منبع تغذیه اختصاص یافته برای تامین برق تمامی تجهیزات داشته باشد علاوه برآن وجود یک یا دو منبع تغذیه آماده بکار نیز، جهت
- اطمینان از صحت عملکرد سرور ها در زمان قطعی برق، پیشنهاد میشود.
- تمامی سیستم ها باید به درستی به سیم ارت (اتصال به زمین) متصل باشند.
- تجهیزات مهم و حیاتی اتاق حتما باید به UPS متصل باشند، و تجهیزات UPS میبایست حداقل هر ماه توسط پرسنل مربوطه بررسی شوند. جهت افزایش کارایی سیستم تامین قدرت، پیشنهاد میشود تا سیاستی اعمال کنید تا تجهیزات شما بتوانند در ساعاتی مشخص به صورت استاندارد و بیخطر خاموش شوند تا از آسیب دیدگی آنها در مواقع قطعی برق ناگهانی، جلوگیری شود.
- اتاق های بزرگ باید یک کلید بزرگ و قابل دسترسی با برچسب “کلید قطع برق اضظراری” داشته باشند.
- باید در اتاق، پوستری طرحی کنید که نشان دهنده دستورالعمل اجرایی در صورت قطعی برق باشد.
- اتاق ها باید مجهز به روشنایی اضطراری باشند تا درصورت قطع برق، خطری پرسنل را تهدید نکند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر میتوانید از این لینک استفاده نمایید.
کنترل دما اتاق سرور استاندارد
- اتاق سرور باید مجهز به سیستمی باشد، تا توانایی کنترل دمای مطلوب محیط اتاق را داشته باشد ضمن اینکه حتما قبل از طراحی و پیاده سازی سیستم کنترل دما، پیشبینی گسترش تجهیزات و سرور های اتاق را در نظر داشته باشید، تا در آینده هزینه اضافی متقبل نشید.
- اتاق سرور میبایست دارای یک (یا دو) سیستم تهویه هوای اختصاصی باشد تا بتواند دما اتاق را کنترل کند، دما مناسب اتاق سرور چیزی بین 65 تا 70 درجه فارنهایت است (حدود 16 تا 21 درجه سانتیگراد). میتوانید از رک هایی مجهز به فن های خنک کننده استفاده کنید.
- از نرم افزار های هشدار دهنده محیطی، برای باخبر کردن ادمین ها و صاحبان دیتاسنتر ها استفاده کنید. (مثل نرم افزار NetBotz، که با ارسال SMSدرصورت افزایش بیش از حد دمای محیط، ادمین ها را با خبر میکند)
- بهتر است در اتاق، پوستری طرحی کنید که نشان دهنده دستورالعمل اجرایی در صورت افزایش بیش از حد دما باشد.
مقاله های بیشتر: هزینه کابل کشی شبکه
سیستم تهویه اتاق سرور
باید در نظر داشته باشید که تهویه هوای اتاق تجهیزات یا اتاق سرور با تهویه اتاقی که در آن چند تن از پرسنل یا به طور کلی “انسان” وجود دارد، کاملا فرق میکند. انسان ها وقتی رطوبت هوا کم و کمتر میشود احساس خنکی میکنند و عمده کار کولر های گازی خشک کردن هوا است که در نتیجه حس خنکی را به انسان منتقل میکند اما از لحاظ فیزیکی هیچ کاهش دمایی رخ نداده است!
با به کار گیری سیستم های تهویه مرسوم در اتاق های سرور، نه تنها هزینه بسیار بالایی روی دست شما خواهند گذاشت، بلکه با گذشت زمان امکان آسیب دیدن تجهیزات الکتریکی و یا حتی تخلیه الکترواستاتیک (در اثر خشک شدن هوا) وجود دارد.
ضمن اینکه با خشک شدن هوای اتاق سرور موضوع گرم نگه داشتن اتاق توسط هیتر ها نیز به کندی و با اصطحلاک بالاتر انجام میشود.( خشک بودن هوا باعث کاهش 25 درصدی کارایی سیستم های گرم کننده میشود) و اما راهکار چیست؟ شما میتوانید با به کار گیری سیستم های خنک کننده دقیق اتاق سرور یا به اصطلاح ” Precision A/C system ” با هزینه کمتر، کیفیت و کارایی بیشتری را متوجه اتاق تجهیزات خودتان کنید.
این مدل سیستم با تکنولوژی متفاوت خنک سازی که دارند، مناسب ترین راهکار برای خنک سازی تجهیزات سروری هستند.
برای کسب اطلاعات بیشتر و همچنین مشاهده انواع خنک کننده های اتاق سرور استاندارد میتوانید از این لینک استفاده کنید.
مقابله با حریق یا آبگرفتگی
- اتاق ها باید مجهز به سیستم شناسایی و اطفا حریقی باشند که مکررا بررسی و سرویس شودند.
- اتاق ها باید خالی از هرگونه موارد آتش زا مثل کاغذ، کارتن، مواد سوختی و… باشند.
- در تمامی اتاق ها میبایست یک یا چند کپسول آتشنشانی باشد. کپسول های استاندارد ABC برای اطفا حریق قطعات الکترونیکی مناسب نیستند.
درصورتی که اتاق در نزدیکی محل های چکه آب (مثل: آشپزخانه – کندانسور های تهویه – لوله های آب – سرویس های بهداشتی و…) وجود دارد، - تدبیری بیاندیشید تا قبل از وقوع اتفاق خطرناکی، نظیر نشت لوله های آب، از آن باخبر شده و با آن مقابله کنید. میتوانید از سنسور های رطوبتی در جا های پر احتمال اتاق استفاده کنید تا شما را در جریان بگذارند.
اگر نیازمند خدمات پشتیبانی شبکه هستید کلیک کنید.
خاموش کننده مناسب در اتاق های سرور حساس کدام است؟
همانطور که از سوال مشخص است، هر خاموش کننده ای مناسب اطفای حریق وسایل الکترونیکی نیست. از بهترین عناصر خاموش کننده میتوان به عناصر زیر اشاره کرد ( توجه داشته باشید که مواردی که ذکر میشود تنها عنصر خاموش کننده هستند و میتوان از آنها در اشکل مختلف مثل : کپسول – اطفای حریق سقفی و… استفاده کرد)
- هالوکربن یا Halocarbon : با توجه به اینکه هیچ اثری از خود باقی نمیگذارد، هالوکربن میتواند بهترین گزینه برای اطفای حریق اتاق سرور و یا درکل وسایل الکترونیکی باشد. از معروف ترین کپسول هایی که حاوی هالوکربن هستند میتوان به HCFC-123 که به عنوان Halotron I نیز شناخته میشوند، یا FE-36 که به CleanGuard نیز معروف هستند، اشاره کرد.
- Halon 1211: این گاز نسبت به هالوکربن قدیمی تر هست و در کپسول های قدیمی تر استفاده میشود، اگرچه تولید آن در ایالات متحده ممنوع شده و آن را با ماده های دوستدار محیط زیست جایگزین کرده اند، اما باز هم برای اطفای حریق تجهیزات الکترونیک گزینه مناسبی است.
- CO2: این گاز میتواند برای خاموش کردن حریق های نوع B و C مناسب باشد، از خود چیزی جای نمیگذارد و محیط را با گازهای خطرناک پر نمیکند. این گاز با تخلیه اکسیژن از حریق، در نهایت منجر به خاموشی آتش میشود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به این لینک مراجعه بفرمایید.
مدیریت اتاق سرور استاندارد
به طور خلاصه میتوان گفت که بهتر است با شنیدن عبارت ” مدیریت اتاق سرور ” به یاد جمله معروف ” پیشگیری بهتر از درمان ” بیافتیدو برای استاندارد سازی اتاق سرور اقدام کنید.
به طور کلی مدیریت اتاق سرور به مجموعه اموری گفته میشود که یک مدیر انجام میدهد تا از خراب شدن یا ازکار افتادن تجهیزات خود جلوگیری کند، از جمله این امور میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- اختصاص فضای مناسب به ازای هر سرور
- نگه داری دما محیط در شرایط مطلوب ( در بالا اشاره شده)
- تمیز و مرتب نگه داشتن محیط اتاق سرور و داخل رک ها
- قفل کردن درب اتاق سرور! ( میبیند؟ نکته ای بسیار ساده اما حیاتی)
- ارتقای پیشبینی شده سخت افزار : بدین معنا که اجازه ندهید که سخت افزار های شما سالیان طولانی کار کنند چون ” کار را راه میاندازند! ” حداقل می توان گفت که در زمینه آی تی اینتفکر غلطی است چراکه هیچ تضمینی نیست که سروری اکنون بیش از چندین سال است که خاموش یا حتی سرویس نشده، بتواند قابل اطمینان باشد… پس به فکر ارتقا دوره ای سخت افزار خود باشید و پیشاپیش برای این امر بودجه ای کنار بگذارید.
- مانیتورینگ مستمر : با استفاده از نرم افزار ها و راهکار های مختلف میتوان این امکان را داشت که در اثر وقوع کوچکترین خطایی در سیستم شما اطلاع یابید، یا درکل همیشه بتوانید وضعیت فنی اتاق سرور و سرور ها را زیر نظر داشته باشید.
مقاله های بیشتر: نصب esxi
چک لیست اتاق سرور
هنگام تعریف چک لیست اتاق سرور بهتر است چک لیست خود را به دو بخش تقسیم کنید.
- بخش سخت افزار که شامل : وضعیت فیزیکی اتاق سرور و وضعیت فیزیکی رک ها بررسی چراغ های گزارش دهنده سرور ها و…
- بخش نرم افزار که شامل موارد گسترده تری همچون : آپدیت منظم ماشین ها – وضعیت هارد و استوریج ها – وضعیت کیفیت VPN سرور ها – وضعیت Packet Latancy در تمامی اجزای حیاتی شبکه – بررسی گزارش ها و لاگ های سرور و نرم افزار های مانیتورینگ و…
- شما میتوانید هم از چک لیست های آماده استفاده کنید و یا اینکه خودتان چک لیست اتاق سرور خودتان را طراحی و اجرایی کنید. ما یک نمونه چک لیست آماده را برای شما قرار میدهیم.
برای دانلود چک لیست نگهداری اتاق سرور کلیک کنید.
نرم افزار طراحی اتاق سرور استاندارد
برای طراحی اتاق سرور شما میتوانید از نرم افزار های پولی مثل SmartDraw یا Microsoft Visio استفاده کنید که با کتابخونه های کاملی که دارند میتوانند مفید باشند، یا اگر صرفا به دنبال نرم افزار های رایگان هستید، میتونید Google SketchUp یا eDrawings Viewer یا سایت creately.com استفاده کنید، البته نرم افزار های رایگان کتابخانه های کمتری دارند.
سایر
- کابل کشی باید با آرایش و منظم انجام شود تا از آسیب دیدگی و یا قطع برق و یا اتصال ناگهانی جلوگیری کند.
- مدیر اتاق سرور باید لیست امول دقیق از محتوای داخل اتاق تهیه کنید.
- اتاق های سرور نباید از بیرون سازمان یا مجموعه جذابیت قابل توجهی داشته باشند، تا دچار حمله و یا سرقت نشوند.

تماس با کارشناسان آوش نت
کارشناسان آوش نت آماده پاسخگویی به شما هستند. هر سوالی در زمینه راه اندازی و پشتیبانی شبکههای کامپیوتری دارید با ما تماس بگیرید.
خلاصه کلام
احتیاط شرط عقله! عزیزان توجه داشته باشید که در طراحی و اجرای بستر اتاق سرور هرچه بیشتر محتاط باشید، خیلی هم خوبه! همینکه از هرچیز حیاتی ای دو (یاچند) عدد وجود داشته باشه: مثل دوعدد خنک کننده- دو عدد کپسول آتشنشانی- چند عدد UPS… همه اینها باعث افزایش ضریب امنیت و کارایی اتاق سرور میشه که جزو مهمترین اتاق ها تو هر سازمانی هست.
تعریف سیاست های بازرسی دوره ای موضوع بسیار مهمی هست که نه تنها برای اتاق سرور بلکه برای هر جای دیگری که محتویات و تجهیزات مهم داخلشه، بسیار ضروری و حیاتیه. اجازه دسترسی فیزیکی به اتاق سرور رو به هرکسی ندهید، و حتما از مهندسان مجرب برای بررسی و حفظ سلامت تجهیزات اتاق سرور کمک بگیرید. در نهایت مراقب خودتون و اتاق سروراتون باشید 🙂
پیشاپیش ممنونیم که با نظرات سازندهتون مارو در افزایش کیفیت خدمت رسانی یاری میکنید.
6 پاسخ
نیاز هست برای شرکت های کوچک هم اتاق سرور جداگونه تهیه کرد؟
با سلام
معمولا نه نیاز نیست یه رک ساده کافیه البته اندازه رک به تعداد تجهیزات شما بستگی داره
سرور حتما باید توی رک باشه یا اگه جاش خنک باشه کافیه ؟
با سلام
بستگی به سرور و ظرفیت شما داره اگه امکان خریدن رک دارید که خب بهترین مکان برای نگهداری هر سروری درون رک هست
و اگر سرور شما رک مونت باشه حتما باید داخل رک نصب بشه
با سلام وقت بخیر بنده جلیلیان هستم. دوست عزیز شما استاندارد سازی اتاق سرور رو هم انجام میدید؟ من توی خدماتتون ندیدم اگر انجام میدید لطفا بفرمایید هزینه و زمان مورد نظر برای این کار چقدر است. تشکر
با سلام
زمان و هزینه بستگی به پروژه شما داره لطفا اطلاعات پروژه رو در واتس آپ برای ما ارسال کنید