پروتکل dhcp چیست ؟ معرفی و کاربرد اصلی آن در شبکه

قرارداد پیکربندی پویای میزبان یا dhcp چیست

برای متصل شدن به یک شبکه باید آدرس آی پی در رنج آن شبکه داشته باشیم. پس تمام دستگاه‌هایی که در یک شبکه در حال فعالیت هستند باید با آدرس‌های آی پی در یک رنج خاص آدرس دهی شوند. حال زمانی که تعداد دستگا‌های موجود در شبکه زیاد باشد آدرس دهی تک تک به دستگاه‌ها زمان گیر و مشکل و یا حتی غیر ممکن است، اینجاست که DHCP به کمک ما می‌آید. اگر می‌خواهید بدانید DHCP چیست و با نحوه کار آن آشنا شوید در این راهنما همراه ما باشید.

پروتکل DHCP چیست ؟

اصل کار این سرویس به این صورت است که به صورت اتوماتیک هر دستگاهی که به شبکه وصل می‌شود یک آپی از رنجی که ادمین شبکه برای سرویس دی اچ سی پی تعیین کرده است، اختصاص می‌دهد. می‌توان گفت که برای راحتی کار بوجود آمده است تا به صورت دستی و یکی کی ادمین های شبکه به سیستم‌ها IP ندهند.

DHCP برای نخستین بار در سال ۱۹۹۳ توسط IETF معرفی شد. در واقع DHCP پروتکل بهبود یافته از پروتکل مدیریت IP قدیمی‌تر به نام BOOTP محسوب می‌شود.

پروتکل DHCP مخفف Dynamic Host Configuration Protocol، و همانطور که از نامش پیداست وظیفه آن دادن آدرس‌های آی پی به کلاینت‌های موجود در شبکه به صورت پویا یا داینامیک است. این پروتکل در لایه برنامه‌ها و یا Application کار می‌کند. 

DHCP به غیر از اینکه آدرس دهی آی پی را بر عهده دارد همچنین برای پیکربندی مشخصات دیگر شبکه مانند Subnetmask، آدرس Gateway، آدرس DNS و … نیز بکار می‌رود.

مطالب مرتبط: تفاوت بین پچ کورد و کابل شبکه

ویدیو آموزشی به زبان بسیار ساده DHCP 

 

اجزاء پروتکل dhcp چیست؟

این پروتکل از اجزای متعددی مثل سرور و کلاینت و… تشکیل شده. معمولا سرور یا روتر یک دستگاه تحت شبکه است که بر روی آن سرویس دی اچ سی پی نصب می‌شود. سرور این پروتکل آدرس آی پی ها و همچنین اطلاعات مربوط به پیکربندی این سرویس را نگه داری می‌کند. 

در شبکه گاهی برای استراتژی های مختلفی که بوجود می‌آید، نیاز است که به دستگاه های خاصی آدرس های ای پی ثابت ارائه شود. همه این اطلاعات در سرور ذخیره می‌شود. 

کلاینت یا گیرنده همان سیستم ها یا دستگاه هایی در شبکه هستند که آدرس آی پی را از این سرویس دریافت می‌کنند. 

مطالب مرتبط: Snapshot چیست 

ساختار پیام های dhcp

هر بسته DHCP شامل موارد زیر است: 

 

 

• OpCode  نوع پیام را مشخص می‌کند (درخواست یا پاسخ)
• Hardware Type نوع آدرس سخت‌افزاری موجود در Client Hardware Address را مشخص می‌کند.
• Hardware Length طول آدرس سخت‌افزاری موجود در Client Hardware Address را مشخص می‌کند.
• Hops تعداد روترهای در مسیر بین کلاینت و سرور را مشخص می‌کند.
• Transaction ID یک شناسه یکتا است.
• Seconds Elapsed زمانی که از تخصیص آی پی گذشته را مشخص می‌کند.
• Flags فلگ یا پرچم های بسته را مشخص می‌کند.
• Client IP Address آدرس آی پی کلاینت را مشخص می‌کند. (موقع دریافت آدرس مجدد)
• Your IP Address آی‌پی فعلی کلاینت را مشخص می‌کند (آی‌پی دریافت شده)
• Server IP Address آدرس آی پی سرور بعدی را مشخص می‌کند.
• Gateway IP Address آدرس آی پی Gateway (در صورت نیاز)
• Client Hardware Address آدرس سخت‌افزاری کلاینت را مشخص می‌کند.
• Server Host Name نام سرور DHCP را مشخص می‌کند.
• Boot File حاوی Boot File برای کلاینت های درخواست کننده این فایل است.
• Option فیلدی اختیاری که شامل موارد دیگری مانند NTP سرور و موارد دیگر است.

بیشتر بخوانید : NTP چیست ؟ 

DHCP سرور چیست ؟

در شبکه ‌های کوچک و حداقلی دستگاه روتر و یا مودم که وظیفه تامین اینترنت را بر عهده دارد در عملا وظیفه اعطا آدرس آی پی به کلاینت ها را نیز بر عهده دارد به همین دلیل است تمام دستگاه‌هایی که به آن مودم متصل می‌شوند دارای رنج آی پی یکسان هستند و در یک شبکه قرار دارند. 

بیشتر بخوانید : روتر چیست ؟ 

حال در شبکه‌هایی که وسعت آن‌ها بیشتر است و به آپشن های بیشتر برای تخصیص به کلاینت‌ها احتیاج دارند، باید از DHCP سرور استفاده کرد.

DHCP چگونه کار می‌کند ؟

هر معماری DHCP از سه بخش زیر تشکیل شده است:

• Client
• Server
• Agent

 

 

روش کار DHCP چیست :

به این صورت است که هر کلاینتی که به یک شبکه متصل می‌شود در ابتدا آی پی برای ارتباط با دیگر کلاینت‌ها ندارد و همچنین آدرس DHCP سرور را ندارد  پس به صورت اتوماتیک یه درخواست Broadcast با آی پی 255.255.255.255 به کل کلاینت‌های موجود در شبکه ارسال می‌کند، سرور DHCP بعد از دریافت این آی پی اقدام به ارسال پاسخ به کلاینت مورد نظر می‌کند و یک بسته حاوی آدرس آی پی پیشنهادی، آدرس خود DHCP سرور،  آدرس SubnetMask ، آدرس Gateway، آدرس DNS و … را برای کلاینت ارسال می‌کند.

کلاینت با ارسال پیامی به سرور انتخاب آدرس پیشنهادی را تایید می‌کند و سپس سرور نیز یک پیغام تایید دیگر برای کلاینت ارسال می‌کند و اگر اطلاعات بیشتری درخواست داده باشد برایش ارسال می‌کند.

این سناریو در شبکه‌هایی که دارای یک سرور DHCP هستند به کار می‌رود. در شبکه‌هایی که دارای چندین زیر شبکه و سرور برای آدرس دهی‌ هستند درخواست کلاینت برای دریافت آی پی ممکن است به چندین سرور ارسال شود و آن سرور‌ها به آن پاسخ دهند، برای اینکه این مشکل پیش نیاید در هر زیر شبکه یک DHCP Relay agent قرار دارد که درخواست قبل از اینکه به سرور برسد از این agent عبور می‌کند و به این صورت سرور‌ها با استفاده از اطلاعات agent ها متوجه می‌شوند که باید به کدام درخواست پاسخ بدهند.

بیشتر بخوانید: نحوه پینگ گرفتن در ویندوز های مختلف

 

 

 

جمع بندی

حال که آموختید پروتکل DHCP چیست باید بدانید که این یک سرویس بسیار پر کاربرد در هر شبکه کوچک و بزرگی وجود دارد. قابلیتDHCP در اکثر روتر‌های خانگی در روتر های میکروتیک، و به صورت نرم افزاری به عنوان قابلیت در ویندوز سرور‌ها و همچنین در سرور‌های لینوکسی  و بسیار موارد دیگر یافت می‌شود.

ممنون از اینکه تا انتهای این مقاله همراه ما بودید اگر سوالی در زمینه راه اندازی و خدمات پشتیبانی شبکه دارید می‌توانید هم در بخش نظرات انتهای همین مقاله و هم از طریق راه‌های ارتباطی با ما در تماس باشید.